François Van Bauwel

Natuurfotografie Botswana

Slideshow  

   
 
 

Botswana

Botswana is één groot natuurpark. Het grootste deel bestaat uit savanne, afgewisseld met zandduinen en woestijn, Chobe Nationaal Park kent de grootste olifanten populatie ter wereld. De Okavango delta is een lust voor vogelliefhebbers. 

Ligging
Botswana is geheel door land omsloten. Het wordt begrensd door Zuid-Afrika in het zuiden en zuidoosten, door Zambia en Zimbabwe in het noordoosten en door Namibië in het noorden en westen. Oppervlakte: 582 000 km², waarvan 566 730 km² land.  De maximale afstand van oost naar west is 1050 km en van noord naar zuid bedraagt dit 920 km. De hoofdstad van Botswana is Gabarone.

Klimaat:  Semi-aride, warme winters, hete zomers
Bevolkingsdichtheid: 2 inwoners per km²
Etnische groepen: Tswana 76%, Shana 12%, San (bosjesmannen) 4%
Talen: Engels, Setswana (Siswana, Tswana)
Godsdienst : Etnische religies 50%, christen 30%
Bodemgebruik: Landbouw 2%, grasland 58%, bebost 19%
% volwassen met HIV/AIDS 40%
% inwoners dat leeftijd van 40 niet haalt : 62% (1995-2004)
% kinderen tot 5 jaar met ondergewicht
:
25% (1995-2004)
% mensen met toegang tot veilig drinkwater
:
95% (2000)
% mensen met toegang tot essentiële medicijnen: 80-95%
Alfabetisering: 80,6% (v) - 75,3% (m)

Botswana kent maar 2 grote steden namelijk Francis Town en Garborone, de hoofdstad. In de buurt van Garborone zijn er veel prehistorische rotsschilderingen te bezoeken. Verder is hier nie tzoveel te ontdekken. De 600 km lange weg van Garborone naar Francis Town kruist de Steenbokskeerkring in een klein dorpje.  Deze denkbeeldige lijn staat aangegeven door een slecht onderhouden bord maar je kunt nog juist lezen dat het de 'Tropic of Capricorn' is. In Francis Town aangekomen merkt men dat dit een vrij grote moderne stad is met weinig bezienswaardigheden. Voor de mannen is er natuurlijk wel een bezienswaardigheid, namelijk de Botswaanse vrouwen want, Miss Univers 1999 kwam uit Botswana. Geheel Botswana door zie je ook een 1,5 meter hoog hek, dit is het "Buffalo Fence". Dit hek moet de verspreiding van de runderziekten tegenhouden maar verhindert dat de wilde dieren kunnen migreren van het droge zuiden naar de drinkplaatsen in het noorden. Onder druk van milieukundigen heeft de regering op verschillende plaatsen openingen gemaakt in dit buffel-hek.

1. Geschiedenis 

Gedurende de 17e en 18e eeuw werd het huidige Botswana bewoond door een voornamelijk Setswana sprekende bevolking. Vanaf begin 19e eeuw bereikten ook Europeanen deze regio. Aan het eind van de 19e eeuw was Khama III (ook wel Khama de Grote) de meest vooraanstaande en belangrijke inheemse leider met een machtig leger. Door aanhoudende dreiging van de Afrikaners uit Zuid Afrika, versterkt door de ontdekking van goud in Botswana, zocht en vond Khama III protectie bij de Britten. Hoewel Khama III enorme invloed bleef uitoefenen op het gebied en inlijving bij Zuid Afrika wist te voortkomen, werd het land, toen nog Bechuanaland geheten, vanaf 1885 een Brits protectoraat.

In 1962 werd door een kleinzoon van Khama III, Seretse Khama, de Bechuanaland Democratic Party (BDP) opgericht. Al in de verkiezingen voorafgaand aan de onafhankelijkheid, in 1965, won de BDP de meeste stemmen en een jaar later werd Seretse Khama de eerste president van de onafhankelijke republiek Botswana. De BDP is tot op heden steeds de regerende partij in Botswana geweest, ondanks de oprichting eind jaren zestig van de vrij populaire, marxistische partij; Botswana National Front (BNF). Na zijn dood in juli 1980, werd Khama opgevolgd door zijn vice-president Quett Ketumile Masire. Masire, mede-oprichter van de BDP, bleef president tot april 1998 en werd opgevolgd door de toenmalige vice-president Festus Mogae.

2. Staatsinrichting 

Botswana is een presidentiële democratie. Sinds de onafhankelijkheid in 1966 ligt de wetgevende macht bij het parlement, dat bestaat uit de Nationale Vergadering (40 gekozen leden), president, voorzitter, procureur-generaal en vier afgevaardigden van de president. De Nationale Vergadering wordt voor een periode van vijf jaar gekozen door middel van vrije verkiezingen. Bij de president, die wordt gekozen door de Nationale Vergadering, ligt de uitvoerende macht. Amendementen behoeven een twee derde meerderheid in het parlement om als wet te kunnen worden aangenomen. Over zeer ingrijpende aanpassingen zoals verandering in de lengte van de regeerperiode van het parlement, wordt met behulp van een referendum besloten. In oktober 1997 vond voor het eerst een referendum plaats met als resultaat dat de stemgerechtigde leeftijd werd verlaagd naar van 21 naar 18 jaar.

3. Binnenlandse politiek 

Over het algemeen kan de politieke situatie in Botswana stabiel en democratisch genoemd worden.. Botswana's binnenlands politieke toneel bleef ook het afgelopen jaar in essentie ongewijzigd, met een sterke regeringspartij “Botswana Democratic Party”  en een onderling verdeelde oppositie, de “Botswana National Front” en de “Botswana Congress Party”.

Belangrijkste aandachtspunten voor de regering onder leiding van president zijn het creëren van nieuwe banen, de enorme AIDS-problematiek en hervorming van de civiele diensten.  De verkiezingen in 2004 en vooral de kandidaatstellingen veroorzaken binnen alle partijen onrust. In de BDP is een strijd ontstaan tussen de vice-president Ian Khama, die aankondigde zich kandidaat te stellen voor het voorzitterschap van de partij tijdens het aanstaande partijcongres en de huidige voorzitter Ponatshego Kedikilwe. Het congres in 2004 zal de uiteindelijke presidentskandidaat  van de BDP verkiezen.

4. Mensenrechten 

De grondwet voorziet in handhaving van de mensenrechten in Botswana. Over het algemeen respecteert de overheid de mensenrechten, ondanks enkele aanhoudende problemen. Er zijn gevallen bekend van intimidatie van verdachten door de politie. Vrouwen worden in Botswana op sociaal en wetmatig gebied gediscrimineerd. Geweld tegen vrouwen, vooral in de huiselijke sfeer is een veelvoorkomend probleem. Minderheidsgroeperingen, vooral volken in de meer afgelegen gebieden, hebben slechts beperkte toegang tot sociale voorzieningen en invloed op de politieke ontwikkelingen.

Er zijn geen gevallen van politieke moord, ballingschap, gevangenneming en/of verdwijningen gerapporteerd. Het land kent wel de doodstraf. Hoewel martelen bij wet verboden is zijn er enkele voorvallen van intimidatie technieken bij politieverhoren bekend. Ook gevallen van lijfstraf en afranseling door zweepslagen zijn in kranten gepubliceerd. Een voorstel van de House of Chiefs om lijfstraffen weer formeel toe te staan werd door de overheid afgewezen.

De omstandigheden in de gevangenissen voldoen minimaal aan de internationale eisen. Bezichtiging van gevangenissen door mensenrechtenorganisaties wordt toegestaan na doorgaans gedetailleerde ondervraging.

De onafhankelijke pers is, hoewel klein, zeer levend en uit zich met regelmaat kritisch over de regering. Radio en televisie zijn in handen van de overheid. Op de radio, veruit het belangrijkste medium in Botswana, heeft de oppositie een zeer beperkt aandeel in de zendtijd. Onafhankelijke radio en televisie zijn verder te ontvangen vanuit Zuid Afrika.

5. Sociale situatie 

Hoewel Botswana tot de rijkere landen in Afrika behoort, is het aantal werklozen groeiende. De belangrijkste concentratiepunten betreffende binnenlandse politiek, zijn momenteel werkloosheid- en armoedebestrijding. Botswana heeft een goede, gedecentraliseerde gezondheidszorg, waartoe een zeer groot deel van de bevolking toegang heeft (±90% in de eerste helft van de jaren 90). De meest voorkomende gezondheidsproblemen in Botswana zijn tuberculose, diarree en longontsteking. Malaria komt alleen voor in Noord-Botswana. Botswana heeft het hoogste aantal HIV geïnfecteerden van de wereld; 38%  (2003) van de bevolking tussen de 15 en 50 jaar. Mede door de enorme sterfte aan de gevolgen van AIDS is de levensverwachting teruggelopen van 63 jaar in 1991 tot 44,7 in 2001.

Onderwijs is gedurende zeven jaar gratis maar niet verplicht. Over het algemeen wordt hiervan in de praktijk veelvuldig gebruik gemaakt. Er zijn weinig gegevens bekend over kinderarbeid. Officieel mag een kind van 13 jaar of jonger alleen werken voor een direct familielid. Kinderen jonger dan 15 mogen niet in de industriële sector werken, en onder de 16 jaar mogen kinderen geen nachtwerk of risicovol werk verrichten. Gezien de grote toestroom van leerlingen en het beleid van de overheid om meer kinderen voor zoveel mogelijk jaren van onderwijs te voorzien, lijkt de naleving van deze regels goed te zijn.

Wat betreft de discriminatie van vrouwen is er in Botswana nog veel werk te verrichten.  Veel vrouwen worden op civiel en economisch gebied achtergesteld. Door de overheid en verschillende NGO's worden regelmatig projecten/ workshops georganiseerd om iets aan de status van de vrouw te verbeteren. Ook onafhankelijke vrouwenorganisaties werken hieraan, vaak in een moeizame dialoog met de overheid.

Op sociaal binnenlands vlak  kreeg Botswana's beleid van hervestiging van de San (ook wel Basarwa of Bushmen geheten) bevolking buiten de Central Kalahari Game Reserve forse kritiek van Europese actiegroepen en parlementariërs. Botswaanse mensenrechtenorganisaties op hun beurt beschuldigden Europa van het verstoren van de binnenlandse discussie over dit onderwerp.

6. Economische situatie 

Voor de onafhankelijkheid in 1966, behoorde Botswana tot de armste 20 landen ter wereld. De ontdekking en ontwikkeling van met name diamant vanaf begin jaren 70, zorgde voor een enorme economische groei. In de jaren tachtig was de economische groei van Botswana met ongeveer 10 procent per jaar een van de hoogste ter wereld. Halverwege de jaren 90 vormde de diamantenexport, samen met de uitvoer van koper en andere mineralen, 72,5% van de totale exportinkomsten. Het aandeel van landbouw in het BNP verminderde drastisch (tot 4,5% van het BNP in 1996), hoewel in deze sector nog steeds een relatief groot percentage van de beroepsbevolking emplooi vindt (25,7% in 1995).De economische groei heeft geleid tot verbetering van de infrastructuur en ontwikkeling van de industriessector en sociale diensten. Het eenzijdige karakter van de economische ontwikkelingen maakt Botswana echter ook kwetsbaar. Om niet afhankelijk te zijn van de mijnbouwsector alleen, dringt het IMF aan op economische diversificatie.

De werkloosheid blijft inmiddels een probleem vormen, onder meer door terugkerende mijnwerkers uit Zuid Afrika. Ook de inflatie is nog niet onder controle.

7. Milieubeleid 

Botswana is door land ingesloten, met in het oosten het meest vruchtbare gebied met in de zomers veelal enige neerslag, waar dan ook de meeste mensen wonen. De rest van het land bestaat uit voornamelijk woestijnachtig gebied. Over het algemeen is Botswana een zeer droog land en is slechts 5% van het land geschikt voor landbouw en is het graasland om vee te hoeden kwetsbaar. Het bedrijven van landbouw wordt daarnaast nog eens bemoeilijkt door de zeer grillige regenval.

Belangrijkste milieuproblemen zijn overbegrazing, woestijnvorming en een tekort aan zoet waterbronnen.

8. Buitenlands beleid en veiligheidsbeleid 

Botswana neemt door haar democratische traditie en verstandig economisch beleid een interessante positie in binnen de Zuidelijk-Afrikaanse regio. Botswana stelt zich ook binnen NEPAD en SADC, waarvan het Secretariaat in Gaborone zetelt, pro-actief op. Het afgelopen jaar verslechterde de relatie tussen Botswana en buurland Zimbabwe; ondanks druk van o.m. Botswaanse President Mogae en diens partij Botswana Democratic Party bleef President Mugabe weigeren af te wijken van zijn destructieve koers. Botswana ondervindt ondertussen negatieve effecten van de crisis in Zimbabwe (meer illegale Zimbabwaanse immigranten, minder buitenlandse toeristen). Botswana's frustratie over dit alles uitte zich in 2002 in groeiende uitgesprokenheid -zij het achter gesloten deuren- binnen o.m. SADC en ACP en bilateraal tegenover Nederland. Echter, naar buiten toe sluiten de SADC landen, inclusief Botswana, nog steeds de gelederen en vallen Zimbabwe althans niet publiekelijk af. Gaborone is tevens zetel van DRC-Facilitator Masire. Masire speelde het afgelopen jaar, met hernieuwde steun van Nederland, een bemiddelende, zij het niet altijd even zichtbare rol bij de onderhandelingen in het kader van de Inter Congolese Dialoog die in december 2002 leidde tot een akkoord tussen de strijdende partijen in de DRC.
 

9. Betrekkingen met de EU 

De EU heeft geen bilaterale OS programma's in uitvoering met Botswana; wel steunt de EU financieel en institutioneel de te Gabarone gevestigde regionale organisatie SADC.